Porady jak szybko zdać maturę: bezwzględny przewodnik dla tych, którym zostało niewiele czasu

Zacznijmy bez ogródek: większość tekstów o tym, jak szybko zdać maturę, próbuje sprzedać Ci marzenie, które nie wytrzymuje zderzenia z rzeczywistością. Pod płaszczykiem „szybkich trików” kryją się banały, które powtarzają się od lat – a i tak tysiące uczniów rokrocznie wpadają w tę samą pułapkę. Jeśli doceniasz brutalną szczerość i chcesz naprawdę zrozumieć, na czym polega szybka nauka do matury, trafiłeś idealnie. W tym artykule rozbieramy na czynniki pierwsze mity, strategie i fakty, które pozwolą Ci nie tylko przetrwać maturalny maraton, ale – jeśli jesteś zdeterminowany – przejąć nad nim kontrolę nawet w ostatnich tygodniach. Odkryj 9 bezwzględnie skutecznych sposobów, które łamią schematy i dają szansę tym, którzy nie mają czasu na półśrodki. To przewodnik dla tych, którzy są gotowi na wyjście poza strefę komfortu i bez sentymentów spojrzą prawdzie w oczy.

Dlaczego większość porad na temat szybkiego zdania matury to mit?

Geneza mitu szybkiej nauki

Mit o magicznych trikach pozwalających szybko zdać maturę narodził się z połączenia presji czasu, ogromu materiału i… Internetu. W erze TikToka i Instagramowych „motywatorów” łatwo uwierzyć, że wystarczy lista „5 lifehacków”, by zdobyć wymarzony wynik. Zwłaszcza gdy wokół szaleją reklamy korepetycji last minute czy kursów cud – obiecujących błyskawiczny progres bez wysiłku. Prawda jest jednak bardziej prozaiczna: szybkie metody, o których głośno w sieci, często bazują na powielaniu tych samych utartych schematów i nie uwzględniają indywidualnych predyspozycji ucznia.

Marketing i media społecznościowe podbijają oczekiwania uczniów, podsuwając złudzenie, że wszystko jest w zasięgu ręki. Łatwo wpaść w spiralę porównań, widząc influencerów, którzy w tydzień „opanowali matmę”. W rzeczywistości za sukcesem często stoi miesiące (lub lata) pracy, a „sekrety” ograniczają się do dobrze znanych praktyk, które wymagają konsekwencji, nie tylko sprytu.

“Większość porad, które widziałam online, to powtórka tych samych banałów.” — Michał, maturzysta

Dlaczego szybkie rozwiązania rzadko działają

Wszystko rozbija się o twardą naukową prawdę: pamięć długotrwała nie daje się oszukać. Według badań opublikowanych przez Polskie Towarzystwo Neuropsychologiczne, proces konsolidacji informacji wymaga powtarzalności i czasu – nawet przy najwyższym poziomie motywacji. Próba „wciśnięcia” całości materiału w weekend kończy się najczęściej chaosem w głowie, a nie trwałym efektem.

Tabela 1: Porównanie najpopularniejszych strategii nauki do matury
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Polskie Towarzystwo Neuropsychologiczne, 2024, maturzysta.edu.pl, 2025

Najczęstszy błąd? Liczenie na cud bez realnej pracy. Zamiast skoncentrować się na kluczowych obszarach, uczniowie często próbują „załatać” luki, przeskakując z tematu na temat bez systemu. Efekt? Powierzchowna wiedza i rosnący niepokój na kilka dni przed egzaminem.

Kiedy szybkie podejście ma sens – a kiedy to pułapka

Szybka nauka do matury potrafi być skuteczna, ale tylko w konkretnych, jasno zdefiniowanych sytuacjach. Na przykład, powtarzanie dobrze znanych zagadnień tuż przed egzaminem może odświeżyć pamięć i dodać pewności siebie. Jednak poleganie wyłącznie na ekspresowych metodach przy braku solidnych podstaw to ryzyko, którego konsekwencje widać dopiero na sali egzaminacyjnej.

Ryzyka związane z szybkim podejściem obejmują nie tylko stres, ale także zniechęcenie, gdy „cuda” nie przynoszą efektu. Uczniowie często nie doceniają znaczenia powtórek i systematyczności, a skupienie wyłącznie na trikach last minute prowadzi do frustracji.

• Brak planu powtórek i pójście „na żywioł”
• Obietnice „pewniaków” i cudownych metod bez dowodu skuteczności
• Ignorowanie własnych braków na rzecz testowania kolejnych „sztuczek”
• Przekonanie, że wystarczy obejrzeć kilka filmów na YouTube, by zdać egzamin
• Utożsamianie się z sukcesami innych bez uwzględnienia własnej sytuacji
• Skupienie na „hackach” zamiast na rzetelnej pracy i powtarzaniu materiału

Polska obsesja na punkcie matury – presja, którą trudno zignorować

Społeczne i rodzinne oczekiwania wobec maturzystów

Matura w Polsce to nie tylko test – to kulturowy rytuał przejścia. Rodziny, szkoły i znajomi budują wokół niej atmosferę, w której „niezdaną maturę” traktuje się niczym osobistą klęskę. Takie społeczne oczekiwania potrafią podsycać lęk i nadwyrężać psychikę nie tylko przeciętnych uczniów, ale nawet tych najlepszych.

Presja, która narasta w końcówce liceum, może działać dwojako: dla jednych jest motywatorem, dla innych przyczyną blokad i prokrastynacji. Jak wynika z badań Uniwersytetu Warszawskiego, 2024, wsparcie emocjonalne rodziny potrafi zwiększyć szanse na sukces, ale oczekiwania wyrażone w formie ultimatum – wręcz przeciwnie.

Psychologiczne skutki gonitwy za wynikiem

Skutki długotrwałego stresu wykraczają daleko poza chwilowe „trzęsące się ręce”. Zgodnie z danymi Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, przewlekły stres związany z maturą może skutkować problemami ze snem, osłabieniem koncentracji i pogorszeniem wyników nauki. Co więcej, presja na wynik często prowadzi do błędnego koła: im bardziej uczeń się stresuje, tym trudniej mu się skoncentrować i przyswajać materiał.

“Czułam, że jeśli nie zdam, zawiodę wszystkich, nie tylko siebie.” — Ola, maturzystka

Wielu poradników pomija ten aspekt, skupiając się na technicznych wskazówkach. Tymczasem praca nad odpornością psychiczną i umiejętnością radzenia sobie z lękiem jest równie ważna, jak rozwiązywanie setek zadań przed egzaminem.

Brutalne fakty: ile czasu naprawdę potrzebujesz, by zdać maturę?

Statystyki zdawalności a rzeczywistość uczniów

Oficjalne dane Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 2024 roku pokazują, że maturę za pierwszym razem zdaje około 79% uczniów liceów ogólnokształcących oraz 69% absolwentów techników. Jednak te statystyki nie oddają złożoności indywidualnych przypadków – długość i jakość przygotowań mają tu znaczenie kluczowe.

Tabela 2: Analiza zdawalności matury w zależności od długości przygotowań
Źródło: Opracowanie własne na podstawie CKE, 2024, studniowkamaturalna.pl, 2024

Różnice regionalne również są wyraźne. Uczniowie z dużych miast, mający dostęp do lepszych zasobów (kursy, korepetycje, platformy edukacyjne jak korepetytor.ai), wypadają lepiej niż ich rówieśnicy z mniejszych miejscowości. Dodatkowo, czynniki społeczne – poziom wykształcenia rodziców, środowisko domowe – wpływają na motywację i finalny wynik.

Fakty i mity o efektywnej nauce na ostatnią chwilę

Badania maturalni.com, 2024 jasno pokazują, że intensywna nauka na krótko przed egzaminem może poprawić wyniki, ale tylko wtedy, gdy bazuje na wcześniejszych, choćby minimalnych przygotowaniach. Uczniowie, których sukces opiera się na „ostatniej prostej”, to wyjątki – a nie reguła. Ryzyko? Przemęczenie, błędy wynikające z pośpiechu i niezdolność do twórczego rozwiązywania zadań.

Przykłady osób, którym udało się zdać, istnieją, ale ich historie często są „podrasowane” przez media lub pomijają wcześniejszy kontakt z materiałem. W rzeczywistości, nawet jeśli uda się „wstrzelić” w temat, brak głębokiego zrozumienia może wrócić jak bumerang na studiach czy w przyszłej pracy.

“Czasem szczęście to połowa sukcesu, ale nie polecam tej strategii.” — Ania, korepetytorka

Jak ocenić swoje szanse na szybkie zdanie matury?

Realna ocena własnych kompetencji to pierwszy krok do podjęcia decyzji o intensywnej nauce. Czy masz solidne podstawy, potrafisz rozwiązać przykładowy arkusz bez zaglądania do odpowiedzi? Jeśli nie – szybkie metody mogą tylko pogłębić frustrację.

1. Wykonaj oficjalny arkusz egzaminacyjny z ostatnich lat bez pomocy materiałów.
2. Oceń, ile pytań jesteś w stanie rozwiązać samodzielnie (min. 60% to dobry znak).
3. Przeanalizuj, które obszary sprawiają Ci największy problem.
4. Sprawdź, ile czasu jesteś w stanie poświęcić dziennie na naukę.
5. Określ, czy masz dostęp do wsparcia (korepetytor, korepetytor.ai, kursy online).
6. Oceń poziom własnej motywacji i odporności na stres.
7. Zastanów się, czy jesteś gotów odpuścić mniej istotne tematy na rzecz kluczowych.

Najbardziej skuteczne strategie szybkiego przygotowania do matury

Stawiaj na selektywność – nie ucz się wszystkiego

Jednym z głównych powodów niepowodzeń jest próba opanowania całego materiału naraz. Najlepsi korepetytorzy radzą: wybierz kluczowe zagadnienia, korzystając z analizy arkuszy z ostatnich lat. Skup się na obszarach, które występują najczęściej i mają największą wagę punktową.

Ograniczenie zakresu materiału wcale nie oznacza ryzyka oblania, jeśli dobierzesz tematy strategicznie. Według analiz maturzysta.edu.pl, 2025, powtarzalność motywów w zadaniach maturalnych wynosi nawet 60%.

• Analizuj zadania otwarte i zamknięte z kilku ostatnich lat – szukaj powtarzających się schematów.
• Skup się na „pewniakach” – podstawowe pojęcia z matematyki, lektury obowiązkowe z języka polskiego, kluczowe daty z historii.
• Pytaj nauczycieli lub korzystaj z platform jak korepetytor.ai o wytypowanie priorytetowych zagadnień.
• Rezygnuj z tematów, które pojawiają się sporadycznie i mają niską punktację.
• Wybieraj takie metody nauki, które pozwalają szybko zidentyfikować braki – np. szybkie testy diagnostyczne.
• Korzystaj z podsumowań i notatek tematycznych zamiast rozbudowanych podręczników.
• Planuj powtórki wyłącznie tych tematów, które pojawiały się w poprzednich latach kilkukrotnie.

Techniki pamięciowe i powtórki – jak działa mózg pod presją

Sztuka skutecznej powtórki pod presją czasu bazuje na kilku sprawdzonych technikach. Powtarzanie w odstępach czasu (spaced repetition), tworzenie map myśli, powtarzanie na głos i stosowanie mnemotechnik – to narzędzia, które pozwalają utrwalić materiał nawet przy niewielkiej ilości czasu.

Kluczowe jest rozbijanie materiału na mikrosesje – intensywna nauka przez 20-30 minut, przerwa, powtórka. Takie działanie pozwala utrzymać skupienie, a mózg efektywniej koduje informacje. Według badań bryk.pl, 2024, aktywne notowanie i mówienie na głos zwiększa skuteczność nauki o ponad 30%.

“Najlepiej pamiętam to, co powtarzam na głos, nawet jeśli brzmię głupio.” — Bartek, maturzysta

Wykorzystaj narzędzia cyfrowe i AI do szybkiej nauki

Rosnąca rola platform edukacyjnych, aplikacji i narzędzi AI radykalnie zmieniła krajobraz przygotowań maturalnych. Uczniowie mogą korzystać z rozwiązań takich jak korepetytor.ai, które oferują spersonalizowane powtórki, analizę błędów i natychmiastowy feedback. Skuteczność takich narzędzi polega na precyzyjnym doborze materiału i możliwości pracy o dowolnej porze.

Tabela 3: Porównanie popularnych aplikacji do nauki pod kątem przydatności na ostatnią chwilę
Źródło: Opracowanie własne na podstawie maturzysta.edu.pl, 2025, maturana5.pl, 2025

Najważniejsze? Unikaj rozpraszaczy – wyłącz powiadomienia, pracuj w trybie offline i korzystaj z blokad na media społecznościowe podczas nauki online.

Zorganizuj naukę: plan, harmonogram i... odpuszczanie

Brak planu to największy wróg efektywnej nauki last minute. Stworzenie harmonogramu powtórek, w którym jasno ustalasz, co i kiedy powtarzasz, pozwala uniknąć chaosu i niepotrzebnych nerwów. Ważne jest także strategiczne „odpuszczanie” tematów, które nie przynoszą realnej przewagi punktowej.

Kiedy brakuje czasu, priorytetyzacja to klucz do sukcesu. Skup się na obszarach, które mają największe znaczenie, i nie bój się zrezygnować z tematów marginalnych.

1. Sprawdź wymagania CKE na dany rok egzaminacyjny.
2. Wybierz minimum 3 kluczowe dziedziny do opanowania.
3. Ustal realistyczny czas na każdą z nich.
4. Zarezerwuj codziennie miejsce na krótkie powtórki.
5. Pozwól sobie na przerwy i regenerację.
6. Monitoruj postępy – korzystaj z check-list lub aplikacji.
7. Eliminuj rozpraszacze (telefon, social media).
8. Każdego dnia kończ naukę podsumowaniem najważniejszych wniosków.

Czego NIE robić: najgroźniejsze pułapki i mity last minute

Najczęstsze błędy maturzystów pod presją czasu

Ostatnie tygodnie przed maturą to czas, kiedy nawet najlepsi wpadają w pułapki myślenia życzeniowego. Typowe błędy wynikają z paniki, chęci nadrobienia straconego czasu i… nadmiaru złych porad.

• Przerabianie nowego materiału zamiast powtarzania tego, co już znasz
• Pracowanie do późna w nocy, co skutkuje przemęczeniem
• Brak przerw i odpoczynku, co prowadzi do obniżenia efektywności
• Presja, by nauczyć się wszystkiego naraz
• Uleganie mitom o „pewniakach”, które często nie mają odzwierciedlenia w rzeczywistości
• Ignorowanie zdrowia psychicznego i fizycznego na rzecz „dodatkowej godziny nauki”

Mit 'nadrabiania wszystkiego w weekend'

Przekonanie, że w dwa dni nadrobisz miesiące zaniedbań, to droga donikąd. Nauka w trybie maratonu kończy się zazwyczaj przemęczeniem i niezdolnością do logicznego myślenia. Badania bryk.pl, 2024 pokazują, że efektywność nauki spada po 6-7 godzinach ciągłego wysiłku o ponad 60%.

Realne konsekwencje takiego podejścia to nie tylko gorszy wynik, ale także spadek samooceny i narastająca frustracja.

Niewłaściwe korzystanie z arkuszy i repetytoriów

Zakuć 10 arkuszy z rzędu? To nie zawsze działa. Zakuwanie bez zrozumienia mechanizmów rozwiązywania zadań może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego – powielasz te same błędy. Zamiast tego, skup się na analizie, dlaczego popełniasz określone pomyłki i jak je naprawić.

Lepszą alternatywą jest praca z doświadczonym korepetytorem lub platformą, która na bieżąco analizuje Twoje odpowiedzi i wskazuje luki w wiedzy.

Psychologiczne sztuczki: jak oszukać własny stres i wygrać z systemem

Techniki radzenia sobie z lękiem egzaminacyjnym

Stres egzaminacyjny to nie tylko pustka w głowie – to efekt reakcji fizjologicznych, które można kontrolować. Proste ćwiczenia oddechowe, np. wdech przez nos przez 4 sekundy, zatrzymanie powietrza na 4 sekundy i wydech przez 4 sekundy, pozwalają obniżyć poziom kortyzolu i przywrócić jasność myślenia.

Strategie mentalne przed egzaminem obejmują także trening wyobrażeniowy – wyobrażenie sobie, jak wchodzisz na salę, siadasz do arkusza i spokojnie rozwiązujesz zadania. Takie ćwiczenia, stosowane przez sportowców, skutecznie redukują napięcie.

Wizualizacja sukcesu i motywacja na ostatniej prostej

Wizualizacja nie jest zarezerwowana dla „ezoteryków”. Badania psychologiczne pokazują, że nawet sceptycy, którzy regularnie wyobrażają sobie sukces, osiągają lepsze wyniki. Przykłady afirmacji, które mogą pomóc: „Jestem przygotowany, wiem, co robię”, „Z każdym dniem staję się coraz lepszy”.

• Przypomnij sobie sukcesy z wcześniejszych lat (np. zdany egzamin gimnazjalny).
• Powtarzaj krótkie mantry przed snem i po przebudzeniu.
• Stosuj technikę „trzech głębokich oddechów” przed każdą sesją nauki.
• Zapisuj codziennie trzy rzeczy, które udało Ci się opanować.
• Poszukaj krótkich inspirujących historii w sieci – motywacja innych działa zaraźliwie.

Porady od tych, którzy wygrali z systemem – historie prawdziwe

Jak Marta zdała maturę z matematyki, ucząc się w miesiąc

Marta, uczennica z Poznania, rozpoczęła naukę do matury z matematyki zaledwie 30 dni przed egzaminem. Jej plan był prosty, ale bezwzględnie konsekwentny: codziennie 2-3 godziny powtórek, praca z oficjalnymi arkuszami i wyłapywanie najczęściej popełnianych błędów.

Co zadziałało? Skupienie na zadaniach otwartych, praca z korepetytorem online i regularna weryfikacja postępów. Marta odpuściła tematy, które sprawiały jej największą trudność, skupiając się na „pewniakach” i powtórkach.

1. Ustaliła harmonogram nauki na każdy tydzień.
2. Analizowała błędy po każdym arkuszu.
3. Wprowadziła przerwy co 45 minut.
4. Korzystała z platformy korepetytor.ai do szybkich powtórek.
5. Powtarzała zadania na głos.
6. Co 3 dni robiła próbny egzamin „na czas”.
7. Spała minimum 7 godzin dziennie.
8. Eliminowała rozpraszacze (telefon poza pokojem).
9. Pytała nauczyciela o najczęstsze pułapki maturalne.
10. Zrezygnowała z tematów „na 5”, skupiając się na bazie.

Historia Pawła: powtórka do matury w dwa tygodnie – realne efekty

Paweł, maturzysta z mniejszej miejscowości, postawił wszystko na jedną kartę. Startował z poziomu „ledwo dostatecznego”, ale zdeterminowany poświęcił dwa tygodnie na intensywną naukę – korzystając z narzędzi AI i własnych notatek.

Jego motywacją była chęć udowodnienia sobie, że da radę „zgarnąć” minimum potrzebne do zdania. Poza korepetytor.ai, korzystał z oficjalnych arkuszy i nagrań na YouTube. Pierwsze dni przyniosły frustrację, ale stopniowo zaczął dostrzegać postępy.

Początkowe błędy? Próbował przerobić całość materiału, zamiast selektywnie powtarzać „pewniaki”. Po konsultacji ze starszym kolegą ograniczył zakres nauki – i to przyniosło efekt.

Tabela 4: Postępy Pawła w przygotowaniach do matury
Źródło: Opracowanie własne na podstawie relacji Pawła

Czego żałują ci, którym się nie udało

Najczęstsza przyczyna niepowodzeń? Liczenie na cud bez realnego planu. Osoby, które oblały, wskazują, że brak powtórek, zakuwanie na ostatnią chwilę i ignorowanie własnych braków to prosta droga do powtórki egzaminu.

Gdyby mogli cofnąć czas, postawiliby na regularność i selekcję materiału, nie na ilość przerobionych stron.

“Gdybym mógł cofnąć czas, nie szukałbym skrótów, tylko zaczął wcześniej.” — Tomek, powtarzający maturę

Narzędzia, wsparcie i opcje alternatywne – matura 2025 i co potem

Cyfrowi sprzymierzeńcy: które platformy naprawdę pomagają?

Współczesny maturzysta ma więcej narzędzi niż ktokolwiek w historii. Oprócz tradycyjnych korepetycji, do dyspozycji są platformy edukacyjne (korepetytor.ai, MaturaNa5, Brainly), aplikacje mobilne i wsparcie społeczności online. Różnica między aplikacjami self-learning a rozwiązaniami personalizowanymi polega na doborze materiału „pod ucznia” – z czego słynie korepetytor.ai.

Tabela 5: Matrix funkcji najpopularniejszych platform do nauki do matury
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych platform

Kiedy warto rozważyć alternatywne ścieżki edukacyjne?

Nieudana matura to nie koniec świata. W dzisiejszych realiach istnieje wiele alternatyw: szkoły policealne, kursy zawodowe, gap year czy podjęcie pracy i powrót do egzaminu za rok. Rynek pracy coraz częściej szuka praktycznych umiejętności, a wymagania uczelni zmieniają się – liczy się nie tylko papierek, ale także kompetencje miękkie i cyfrowe.

• Szkoły policealne – szybka zdobycie zawodu bez matury
• Kursy zawodowe – np. programowanie, grafika, logistyka
• Dwuletnie szkoły branżowe II stopnia
• Gap year – praca, podróże, zdobywanie doświadczenia
• Kursy online z certyfikatem uznawanym na rynku pracy
• Praca w sektorze, gdzie matura nie jest konieczna

Przyszłość matury: czy szybkie zdanie będzie jeszcze możliwe?

Zmiany w egzaminie maturalnym postępują – rośnie nacisk na umiejętności praktyczne, analizę tekstów, argumentację, a nie tylko wiedzę encyklopedyczną. Technologia i AI już teraz zmieniają przygotowania, umożliwiając indywidualizację nauki na skalę wcześniej nieosiągalną.

FAQ i definicje: wszystko, co musisz wiedzieć o szybkim zdawaniu matury

Najczęściej zadawane pytania o szybkie zdanie matury

W sieci aż roi się od pytań dotyczących szybkiego zdawania matury. Oto odpowiedzi na te, które najczęściej pojawiają się w Google:

1. Czy da się zdać maturę w miesiąc? Tak, ale wyłącznie przy dobrych podstawach i konsekwencji – szanse na wysoki wynik są jednak niskie.
2. Czy istnieją „pewniaki” na maturze? Nie ma gwarantowanych tematów, ale analiza arkuszy pozwala wytypować obszary pojawiające się najczęściej.
3. Co jest lepsze: nauka z repetytorium czy rozwiązywanie arkuszy? Połączenie obu metod jest najskuteczniejsze – same repetytoria nie wystarczą.
4. Czy warto korzystać z korepetytorów AI? Tak, zwłaszcza gdy liczy się szybka diagnoza braków i indywidualne podejście.
5. Czy pomagają kursy online last minute? Tak, jeśli skupiają się na powtórkach i selekcji materiału, a nie na przerabianiu całości od zera.
6. Jakie są najczęstsze błędy maturzystów? Zakuwanie na ostatnią chwilę, brak planu, ignorowanie zdrowia, nieumiejętność selekcji materiału.
7. Czy brak matury przekreśla przyszłość? Nie – istnieje wiele alternatyw edukacyjnych i zawodowych.

Słownik pojęć – matura, szybka nauka, powtórki

Znajomość tych pojęć pozwala świadomie podejść do przygotowań – odróżnić realne strategie od pustych obietnic i wybrać narzędzia adekwatne do własnych potrzeb.

Podsumowanie: ostatnie słowo przed egzaminem

Porady jak szybko zdać maturę to nie tajemna wiedza, lecz zbiór brutalnych, lecz sprawdzonych strategii. Zamiast ufać cudownym trikom i motywacyjnym cytatom, postaw na selekcję materiału, systematyczność oraz wsparcie nowoczesnych narzędzi takich jak korepetytor.ai. Najważniejszy wniosek? Szybkie zdanie matury jest możliwe, jeśli znasz swoje ograniczenia, uczysz się aktywnie i nie boisz się odpuszczać tematów marginalnych. W ostatnich dniach skup się na powtórkach najważniejszych zagadnień, regularnych przerwach i dbaniu o zdrowie psychiczne – bo to ono decyduje, czy Twoja wiedza nie rozsypie się pod presją. Nie szukaj skrótów, tylko świadomych wyborów – to one budują sukces, który wytrzyma próbę czasu. Zacznij działać już dziś i pamiętaj: nawet jeśli zostało Ci niewiele czasu, nie jesteś na straconej pozycji.