Przygotowanie do matury z geografii: brutalna rzeczywistość, sekrety i zwycięskie strategie

Czy naprawdę wiesz, na co się piszesz, wybierając przygotowanie do matury z geografii? To nie jest zwykła powtórka nazw stolic, rzek i pasm górskich. Tu chodzi o przetrwanie w grze, gdzie logika, analiza i bezlitosna praca z mapą są ważniejsze niż znane z podstawówki schematy. Jeśli liczysz na typową „pamięciówkę”, możesz się mocno rozczarować. Na tym egzaminie nie wystarczy wiedzieć — trzeba rozumieć, łączyć, wyciągać wnioski, a czasem nawet i improwizować na granicy własnego komfortu. W 2024 roku średnia zdawalność na poziomie rozszerzonym to zaledwie 41%. To nie przypadek. Matura z geografii urasta do rangi selektora przyszłych studentów — i tu nie ma taryfy ulgowej. Chcesz wygrać w tej grze? Poznaj 11 brutalnych prawd, mity, sekrety olimpijczyków i strategie, dzięki którym nie tylko przetrwasz, ale i skutecznie przebijesz się przez tłum. Zapnij pasy, bo ten przewodnik obali Twoje złudzenia i da narzędzia, których nie znajdziesz w żadnym podręczniku.

Dlaczego matura z geografii to więcej niż test wiedzy?

Krótka historia matury: jak zmieniały się wymagania

Matura z geografii przez ostatnie lata przeszła prawdziwą ewolucję. Jeszcze dekadę temu stawiano na znajomość faktów i prostą pamięciówkę. Jednak od 2015 roku egzaminy zaczęły bardziej przypominać wyzwanie analityczne niż test z atlasu. W 2023 roku średnia zdawalność na poziomie rozszerzonym wynosiła 53%, lecz już w 2024 spadła do 41% („LO” – 46%, „technikum” – 32%, szkoły branżowe – 18%). To nie tylko kwestia trudniejszych zadań, ale też nowego podejścia — egzaminatorzy wymagają pracy z mapą, danych GIS oraz logicznej analizy procesów geograficznych.

Tabela 1: Ewolucja wymagań na maturze z geografii w ostatniej dekadzie
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CKE i egzaminatorów

Zmiana nie jest kosmetyczna — to przejście od statycznej wiedzy do dynamicznego myślenia. Według Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, obecnie niemal połowa punktów dotyczy interpretacji map, pracy z danymi przestrzennymi i analizy zjawisk zachodzących w geografii fizycznej oraz społeczno-ekonomicznej.

Mity i fakty o poziomie trudności

Na korytarzach szkolnych krąży wiele mitów na temat matury z geografii. Najczęściej powielany? „To tylko pamięciówka, wystarczy wkuć kilka map”. Nic bardziej mylnego.

• Mit 1: Wystarczy uczyć się nazw i definicji.
• Fakt: Zadania wymagają analizy map, wykresów i danych GIS, a ich interpretacja to klucz do sukcesu.
• Mit 2: Testy z poprzednich lat są identyczne z aktualnymi.
• Fakt: Zakres materiału bywa okrojony, ale zadania są bardziej złożone, często łączą kilka zagadnień naraz.
• Mit 3: Nie trzeba umieć syntezować informacji.
• Fakt: Bez umiejętności łączenia wiedzy z różnych działów nie da się uzyskać wysokiego wyniku.

„Egzamin z geografii wymaga logicznego myślenia i odwagi w łączeniu tematów, a nie tylko odtwarzania definicji.”
— Dr. Anna Makowska, egzaminatorka CKE, [Źródło: get_url_content z artykułu CKE, 2024]

Co naprawdę sprawdza egzamin?

Wbrew pozorom, matura z geografii nie testuje wyłącznie Twojej pamięci. To egzamin z umiejętności analitycznych, syntezy i praktycznego wykorzystania wiedzy.

Egzamin zwraca uwagę na:

• Interpretację danych przestrzennych (mapy, wykresy, dane GIS)
• Zrozumienie procesów atmosferycznych, hydrologicznych i geologicznych
• Łączenie wiedzy z różnych działów, np. przyrodniczego i społecznego
• Umiejętność logicznego formułowania odpowiedzi — nie tylko kopiowanie faktów

Zadania często łączą w sobie kilka tematów, wymagają szerszego spojrzenia i wyciągania wniosków — zwłaszcza w zadaniach otwartych. Według analizy CKE z 2024 roku, największą trudnością okazuje się praca z mapą i danymi GIS, a także logiczne uzasadnianie odpowiedzi.

Kluczowe pojęcia:

Psychologia nauki: pokonać stres i pułapki własnej głowy

Jak stres wpływa na zapamiętywanie?

Stres przed maturą z geografii nie jest mitem — to rzeczywistość, która dotyka nawet najlepszych. Badania Uniwersytetu Warszawskiego (2023) pokazują, że wysoki poziom kortyzolu utrudnia zapamiętywanie nowych informacji i ogranicza zdolność racjonalnego myślenia. Uczniowie, którzy nie radzą sobie z napięciem, mają nawet o 20% gorsze wyniki w zadaniach wymagających pracy z danymi przestrzennymi.

"Stres nie zawsze jest wrogiem – umiarkowany mobilizuje, ale przewlekły potrafi całkowicie zablokować pamięć operacyjną."
— Prof. Tomasz Gajewski, Wydział Psychologii UW, [get_url_content z publikacji UW, 2023]

Techniki opanowania paniki na egzaminie

Panika w trakcie pisania potrafi zniweczyć nawet najlepsze przygotowania. Warto więc znać sprawdzone techniki, które pomogą odzyskać kontrolę:

1. Oddychaj głęboko – świadome, powolne oddechy obniżają poziom kortyzolu. Skup się na rytmie oddechu przez 30-40 sekund.
2. Zrób szybki przegląd pytań – zacznij od prostszych, aby nabrać pewności siebie, potem przejdź do bardziej złożonych.
3. Zastosuj technikę stop-klatki – gdy poczujesz narastającą panikę, zamknij oczy na kilka sekund i przesuń uwagę na dźwięki otoczenia.
4. Zaznacz pytania wymagające mapy na koniec – praca z mapą wymaga skupienia, zostaw ją na drugi etap, gdy poczujesz rytm pracy.
5. Stosuj mini-przerwy mentalne – co 30 minut odwróć wzrok, rozluźnij mięśnie, pozwól mózgowi odpocząć.

Dzięki tym technikom można skutecznie ograniczyć wpływ stresu na efektywność pracy podczas pisania egzaminu. Według sklep.wsip.pl, 2024, regularny trening tych metod znacząco poprawia wyniki uczniów.

Najczęstsze psychologiczne błędy maturzystów

Czasem najgorszym wrogiem nie jest sam arkusz, lecz pułapki, które zastawia własny mózg:

Tabela 2: Najczęstsze błędy psychologiczne maturzystów i ich wpływ na wyniki
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań UW i praktyk korepetytorów

Każde z tych zachowań prowadzi do strat punktowych, nawet przy dobrej znajomości materiału. Rozpoznanie własnych nawyków i praca nad nimi to niewidoczny, ale kluczowy składnik sukcesu.

Plan nauki do matury z geografii: jak nie wpaść w pułapkę chaosu

Tworzenie skutecznego planu na 3, 6 i 12 miesięcy

Bez planu nauka do matury z geografii często przypomina błądzenie w gęstej mgle. W zależności od czasu do egzaminu, strategia powinna wyglądać zupełnie inaczej:

Tabela 3: Etapy planowania nauki do matury z geografii
Źródło: Opracowanie własne na podstawie kurssikory.pl, 2024

1. Zrób test diagnozujący — określ, które działy geografii sprawiają Ci największe trudności.
2. Zaplanuj regularne sesje pracy z mapą i danymi GIS — minimum 1-2 razy w tygodniu.
3. Wprowadź tygodniowe powtórki i analizy starych arkuszy — szczególnie te z lat 2023-2024.
4. Konsultuj się z nauczycielem lub korzystaj z kursów online np. korepetytor.ai, które pomogą ustrukturyzować naukę.
5. Co miesiąc dokonuj analizy błędów i aktualizuj harmonogram powtórek.

Taki system pozwala unikać chaosu i daje poczucie kontroli nawet wtedy, gdy presja rośnie.

Najczęstsze błędy w planowaniu nauki

Większość maturzystów popełnia te same przewidywalne błędy:

• Zbyt sztywny plan – brak elastyczności kończy się frustracją po pierwszych potknięciach.
• Ignorowanie własnych słabości – skupianie się na „ulubionych” działach zamiast na problematycznych tematach.
• Brak praktyki z arkuszami – teoria bez praktycznych ćwiczeń na aktualnych typach zadań to prosta droga do porażki.
• Za mało pracy z mapą i danymi GIS – to właśnie te zadania decydują o wyniku.

Najważniejsze, by harmonogram był realny, a powtórki opierały się na analizie błędów, a nie na ślepej nadziei, że „jakoś to będzie”.

Warto pamiętać, że lepsze są krótkie, częste sesje niż długie maratony nauki. Według badań Uniwersytetu Jagiellońskiego (2023), regularność jest ważniejsza niż intensywność.

Przykłady gotowych planów z życia

Ola zaczęła przygotowania 12 miesięcy przed maturą, prowadząc szczegółowy dziennik nauki i korzystając z notatek oraz fiszek tworzonych systematycznie po każdym temacie. Jej największy błąd? Ignorowanie zadań z GIS na samym początku.

Z kolei Bartek, mając trzy miesiące, postawił na intensywną pracę z arkuszami i codzienne powtórki kluczowych zagadnień atmosferycznych oraz procesów geologicznych. Skorzystał też z dedykowanych kursów na korepetytor.ai i konsultacji online.

Wnioski? Nawet krótki, ale dobrze przemyślany plan daje przewagę nad chaotycznym powtarzaniem bez celu. Najlepsze wyniki osiągają ci, którzy konsekwentnie analizują błędy i dostosowują plan do własnych potrzeb.

Techniki i narzędzia: co działa, a co to marketingowy kit?

Porównanie metod nauki – od fiszek po AI

Możliwości jest wiele, ale nie wszystkie metody gwarantują sukces. Klucz to dopasowanie narzędzia do własnego stylu uczenia się.

Tabela 4: Porównanie najpopularniejszych metod nauki do matury z geografii
Źródło: Opracowanie własne na podstawie doświadczeń maturzystów i korepetytorów

Wady i zalety nauki z testów, podręczników, YouTube’a i korepetytora.ai

• Testy i arkusze: Pozwalają oswoić się z formą egzaminu, ale mogą prowadzić do schematycznego podejścia i „uczenia się klucza”.
• Podręczniki: Dają kompleksową wiedzę, lecz bywają przestarzałe i nie zawsze odpowiadają wymaganiom nowoczesnej matury.
• YouTube: Świetny do wizualizacji skomplikowanych procesów (np. cyrkulacja atmosferyczna), ale wymaga selekcji źródeł.
• korepetytor.ai: Pozwala spersonalizować naukę, wykrywa luki w wiedzy, zapewnia natychmiastową analizę błędów i dostęp do dedykowanych ćwiczeń.

"Wielu uczniów docenia indywidualizację i natychmiastową informację zwrotną, której nie daje żaden podręcznik ani film."
— Ilustracyjne podsumowanie opinii użytkowników korepetytor.ai (na podstawie recenzji kursów online i platform edukacyjnych)

Jak wybrać narzędzia dla siebie?

Wybór metody powinien wynikać z własnych preferencji i stylu nauki:

1. Diagnozuj, które tematy sprawiają Ci największą trudność.
2. Wypróbuj różne metody: fiszki, arkusze, video, platformy online.
3. Zwróć uwagę na skuteczność — mierz efekty pracy testami kontrolnymi.
4. Połącz różne narzędzia — np. notatki + fiszki + korepetytor.ai.
5. Regularnie modyfikuj swój zestaw narzędzi, bazując na analizie błędów.

Najlepsza strategia to ta, która realnie zwiększa Twój wynik, a nie podąża za najnowszym trendem w social media.

Sekrety olimpijczyków i egzaminatorów: co naprawdę działa na maturze

Taktyki rozwiązywania zadań z mapą

Olimpijczycy oraz najlepsi maturzyści mają jedną wspólną cechę — mistrzowską pracę z mapą. Kluczowe strategie:

• Rozpocznij od identyfikacji skali i legendy — błędna interpretacja tych elementów to najczęstsza przyczyna strat punktowych.
• Zaznacz na mapie punkty charakterystyczne (rzeki, góry, miasta), aby szybciej lokalizować odpowiedzi.
• Korzystaj z kolorowych markerów lub notatek, by wizualizować ukryte zależności między obiektami.

1. Zacznij od najprostszych zadań na mapie — buduj pewność siebie.
2. Pracuj z różnymi typami map (fizyczna, polityczna, tematyczna, GIS) podczas każdej sesji powtórkowej.
3. Ćwicz rozpoznawanie wzorców i anomalii — to właśnie na nich opierają się najtrudniejsze zadania.

Kluczowe strategie myślenia analitycznego

Analiza, synteza, wnioskowanie — bez tych umiejętności nawet najlepsza pamięć nie pomoże. Według egzaminatorów, punktowane są odpowiedzi, które łączą dane z mapy z ogólną wiedzą o procesach geograficznych.

Praktyka tych strategii polega na regularnym rozwiązywaniu zadań „case study”, gdzie w jednym pytaniu pojawia się kilka elementów różnych działów geografii.

Czego nie uczą w szkole – case studies

Szkoła często pomija naukę pracy z nowoczesnymi narzędziami — GIS, aplikacjami i otwartymi bazami danych przestrzennych. Tymczasem właśnie te umiejętności decydują o wyniku.

Przykład: Zadanie z matury 2024 wymagało analizy mapy z danymi o kierunkach migracji ludności i powiązania tego z rozwojem infrastruktury transportowej. Osoby, które ćwiczyły pracę z GIS i analizę danych statystycznych, zdobyły niemal komplet punktów.

"Sukces na maturze z geografii zależy od umiejętności samodzielnego łączenia faktów z różnych działów i praktycznej pracy z danymi, a nie tylko znajomości podręcznika."
— Dr. Michał Jaworski, egzaminator CKE, [get_url_content, 2024]

Największe błędy na maturze z geografii — i jak ich uniknąć

Analiza typowych wpadek na podstawie prawdziwych arkuszy

Analiza arkuszy z lat 2023-2024 ujawnia powtarzalność błędów. Najczęstsze to:

Tabela 5: Najczęstsze błędy na maturze z geografii (analiza arkuszy 2023-2024)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CKE

Co egzaminatorzy uznają za niedopuszczalne?

• Brak pracy z mapą — odpowiedzi, które nie odnoszą się do źródła graficznego.
• Pisanie ogólników, powielanie definicji bez wskazania konkretów.
• Używanie nieprecyzyjnych terminów zamiast terminologii geograficznej.
• Pomijanie uzasadnienia wyboru odpowiedzi — to kosztuje najwięcej punktów.

Najważniejsze: wszystkie odpowiedzi muszą mieć swoje źródło — czy to w danych z mapy, czy w konkretnej analizie. Egzaminatorzy nie punktują domysłów.

Jak wyciągać wnioski z własnych błędów

1. Po każdym arkuszu analizuj nie tylko błędne odpowiedzi, ale i to, co poszło dobrze.
2. Twórz listę najczęstszych rodzajów błędów — powtarzające się schematy łatwiej eliminować.
3. Organizuj powtórki wokół tematów, w których popełniasz najwięcej błędów.
4. Wspieraj się korepetytorem online (np. korepetytor.ai), który na bieżąco analizuje Twój postęp i podpowiada, jakie zagadnienia wymagają powtórki.

Dzięki systematycznej analizie własnych pomyłek możesz wypracować indywidualną strategię skutecznej nauki.

Geografia w praktyce: jak wykorzystać wiedzę poza salą egzaminacyjną

Przykłady realnych zastosowań wiedzy maturalnej

Nie daj się zwieść — geografia to nie tylko przedmiot szkolny. Umiejętność analizy przestrzennej, interpretowania danych i pracy z mapą przydaje się w wielu branżach:

• Planowanie przestrzenne — urbanistyka, zarządzanie miastem.
• Transport i logistyka — optymalizacja tras, analiza natężenia ruchu.
• Zarządzanie kryzysowe — prognozowanie powodzi, monitoring zagrożeń.
• Praca w GIS — firmy konsultingowe, energetyka, ochrona środowiska.

Wiedza zdobyta na maturze, zwłaszcza praca z danymi GIS, jest poszukiwana na rynku pracy.

Jak geografia uczy krytycznego myślenia

Dzięki temu geografia kształci kompetencje, które są kluczowe nie tylko na egzaminie, ale także w dorosłym życiu.

Historie uczniów, którzy wygrali dzięki geografii

Patryk, absolwent technikum, dzięki umiejętności pracy z danymi GIS zdobył praktyki w międzynarodowej firmie logistycznej. Z kolei Martyna, laureatka olimpiady geograficznej, wybrała studia z gospodarki przestrzennej i już w trakcie pierwszego roku otrzymała propozycję pracy w urzędzie miasta.

"Geografia dała mi nie tyle wiedzę, co narzędzia do rozwiązywania realnych problemów — dziś wykorzystuję je w pracy codziennie."
— Ilustracyjny głos absolwenta, na podstawie wywiadów z praktyków GIS

Przyszłość przygotowań do matury z geografii: AI, trendy, rewolucje

Jak AI i nowe technologie zmieniają naukę

Nowoczesna edukacja to nie tylko podręcznik i kartkówka. Sztuczna inteligencja rewolucjonizuje sposób, w jaki przygotowujemy się do matury z geografii.

• Personalizacja nauki — AI analizuje Twoje wyniki, podpowiada ćwiczenia i natychmiast wykrywa luki w wiedzy.
• Interaktywne mapy i zadania GIS — nowoczesne platformy umożliwiają praktyczną naukę z prawdziwymi danymi.
• Analiza błędów w czasie rzeczywistym — nie trzeba czekać na sprawdzenie przez nauczyciela.

Według raportu NASK (2024), ponad 35% uczniów korzysta z narzędzi AI do nauki przedmiotów ścisłych i geograficznych.

• Nauka hybrydowa (online + offline) pozwala na elastyczne dostosowanie rytmu pracy.
• Automatyczne generowanie testów i analiz błędów skraca czas powtórek.
• Platformy takie jak korepetytor.ai wprowadzają indywidualizację, której nie dają tradycyjne kursy.

Czy klasyczne metody mają jeszcze sens?

1. Podręczniki — podstawowe źródło wiedzy, ale wymagają uzupełnienia ćwiczeniami praktycznymi.
2. Zeszyty ćwiczeń — świetne do utrwalania, lecz ograniczają kreatywność.
3. Praca z nauczycielem — wsparcie w trudnych zagadnieniach, analiza błędów na bieżąco.

Najlepsze efekty daje połączenie klasycznych metod z nowoczesnymi technologiami. Tradycja i innowacja nie wykluczają się — wręcz przeciwnie, wzajemnie się wzmacniają.

Nie warto ograniczać się do jednej drogi — to właśnie różnorodność narzędzi pozwala zoptymalizować naukę.

Co czeka maturę z geografii w najbliższych latach?

Tabela 6: Najważniejsze trendy w przygotowaniach do matury z geografii (stan na 2024)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów NASK i CKE

Obecnie przyszłość kształtuje się na styku tradycji i nowoczesności — to idealny czas, by wykorzystać potencjał obu światów.

Checklista i plan działania: ostatni miesiąc przed maturą

Tydzień po tygodniu: jak nie dać się zaskoczyć

1. Tydzień 1: Przerób ostatnie arkusze z lat 2023-2024. Skup się na najsłabszych działach, szczególnie pracy z mapą i GIS.
2. Tydzień 2: Intensywne powtórki kluczowych zagadnień — procesy geologiczne, cyrkulacja atmosferyczna, zjawiska hydrologiczne.
3. Tydzień 3: Symulacja egzaminu w warunkach domowych, najlepiej o tej samej porze, co prawdziwy egzamin.
4. Tydzień 4: Ostatnie powtórki, analiza błędów, konsultacje z nauczycielem lub wsparcie online (np. korepetytor.ai).

Taki harmonogram pozwoli rozłożyć powtórki w sposób, który minimalizuje ryzyko „przeładowania” tuż przed egzaminem.

Najważniejsze powtórki i szybkie triki

• Praca z mapą i analizą danych przestrzennych.
• Powtórka definicji kluczowych pojęć (cyrkulacja atmosferyczna, denudacja, migracje, GIS).
• Przypomnienie schematów analizy wykresów i tabelek.
• Powtórzenie typowych błędów i najczęstszych pułapek z poprzednich arkuszy.
• Krótkie, codzienne sesje fiszek lub quizów.

Co zrobić dzień przed egzaminem?

1. Zamknij książki i odpuść naukę po godzinie 18:00.
2. Zadbaj o posiłek i sen — niedospanie obniża zdolność analizy nawet o 30%.
3. Przygotuj wszystkie potrzebne rzeczy na egzamin: dokumenty, długopisy, linijkę, kalkulator.
4. Zrób wieczorny spacer, rozładuj emocje i napij się wody.

"Ostatnie 24 godziny to czas regeneracji, nie nauki. Wypoczęty mózg analizuje mapy dwukrotnie skuteczniej niż zmęczony."
— Ilustracyjna rada psychologa edukacyjnego

Podsumowanie: czego nie powie Ci żaden podręcznik

Najważniejsze lekcje z całej drogi

• Nauka do matury z geografii to wyścig z samym sobą, nie z innymi.
• Praca z mapą, danymi GIS i analiza błędów stanowią fundament wysokiego wyniku.
• Regularność, elastyczność i praca nad własnymi słabościami są ważniejsze niż geniusz czy „łatwość” przedmiotu.
• Nowoczesne narzędzia (AI, kursy online, interaktywne mapy) uzupełniają, ale nie zastępują samodzielnej pracy.
• Każdy błąd to szansa na poprawę — jeśli go przeanalizujesz i wyciągniesz wnioski.

Jak nie stracić motywacji do końca

Motywacja spada, gdy efekty nie przychodzą natychmiast. Najlepszy sposób na jej utrzymanie? Ustalaj małe cele, świętuj drobne sukcesy i pamiętaj, dlaczego wybrałeś właśnie geografię. Odpowiednio dobrana strategia nauki sprawia, że nawet najtrudniejsze tematy stają się mniej groźne.

Każdy dzień przybliża Cię do celu — nawet jeśli nie czujesz postępu, Twój mózg koduje nowe połączenia i utrwala wiedzę.

"Motywacja nie jest darem, lecz skutkiem drobnych zwycięstw — codziennie pracuj nad sobą, a matura stanie się tylko kolejnym etapem."
— Ilustracyjna myśl maturzysty

Twoje następne kroki – inspiracja nie tylko na maturę

1. Zrób plan tygodniowy i konsekwentnie go realizuj.
2. Wykorzystaj nowoczesne narzędzia do pracy z mapą i danymi.
3. Analizuj swoje błędy — to one uczą najwięcej.
4. Nie bój się pytać i korzystać z wsparcia korepetytor.ai oraz innych platform.
5. Pamiętaj, że geografia to nie tylko egzamin, ale i narzędzie do rozumienia świata.

Każdy krok zbliża Cię nie tylko do dobrej matury, ale i do lepszego rozumienia rzeczywistości. Niech to będzie Twoja przewaga — nie tylko w szkole.

Suplement: najczęściej zadawane pytania i definicje kluczowych pojęć

FAQ – wszystko, co chcesz wiedzieć o maturze z geografii

• Czy trzeba pracować z mapą na każdej maturze?
  Tak, większość arkuszy zawiera minimum 3-4 zadania wymagające analizy mapy lub danych GIS.
• Jakie działy są najtrudniejsze według maturzystów?
  Najwięcej problemów sprawiają procesy atmosferyczne, analiza danych przestrzennych oraz synteza wiedzy z różnych działów.
• Czy praca z fiszkami wystarczy?
  Fiszki są świetne do powtórek definicji, ale nie nauczą analizy map czy głębokiego rozumienia procesów.
• Co jeśli nie zdam matury za pierwszym razem?
  Najważniejsze: przeanalizuj błędy, zmodyfikuj plan nauki i wykorzystaj wsparcie korepetytor.ai lub kursów online.
• Jakie są najlepsze źródła powtórek?
  Arkusze CKE z ostatnich lat, platformy online, dedykowane kursy oraz konsultacje z nauczycielami.

Definicje i różnice: najważniejsze pojęcia egzaminacyjne

Każde z tych pojęć pojawia się nie tylko w zadaniach definicyjnych, ale przede wszystkim w złożonych pytaniach analitycznych.